مقاومت آنتی زنوزی ۳۳ رقم زراعی سیب زمینی نسبت به سوسک کلرادوی سیب زمینی leptinotarsa decemlineata

سوسک‏ کلرادوی‏ سیب­زمینی، (say)leptinotarsa decemlineata ، یکی از آفات خطرناک سیب‏زمینی در دنیا می­باشد. یکی از روش­های کنترل آن استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور مقایسه میزان مقاومت آنتی­زنوزی 33 رقم زراعی سیب­زمینی نسبت به خسارت این آفت، آزمایش­های سه ساله­ای در سال­های 1386 تا 1388 در شرایط مزرعه­ای انجام گرفت. روش پژوهش در دو سال اول مشابه ولی در سال سوم اندکی متفاوت بود. در یک سری «آزمون انتخاب میزبان» در مزرعه تعداد حشرات کامل جلب شده به هر یک از بوته­ها به عنوان شاخص آنتی­زنوز تعیین گردید. در سال 1388 تعداد حشرات کامل جلب شده به هر یک از ارقام و تعداد دستجات تخم گذاشته شده بر روی آن­ها به عنوان شاخص آنتی­زنوز مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه خوشه­ای به روش upgma و بر اساس ضریب تشابه فاصله اقلیدسی و با استفاده از نرم افزار minitab15 انجام گرفت. تجزیه واریانس مرکب داده­های آزمون انتخاب میزبان در سال­های 1386 و 1387 نشان داد که از نظر تعداد     سوسک­های مستقر شده روی بوته­های مورد بررسی بین سال­های آزمایش، بلوک­ها، زمان­های شمارش، ارقام و اثر متقابل رقم × سال اختلاف معنی­دار وجود دارد. بر اساس مقایسه میانگین­ها، ارقام برایت، دلیکات، نیکولا، سینجا، کارلیتا و کاردینال در سال 1386 و ارقام کاردینال، کارلیتا، سینجا،  الس و رومینا در سال 1387 با جلب کمترین تعداد حشرات کامل بیشترین مقاومت آنتی­زنوزی را نشان دادند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه­ای در دو سال اول ارقام کاردینال، کارلیتا، سینجا، برایت، راجا، نیکولا، رومینا، سانتانا، الس، فیانا و استیما با جلب کمترین تعداد حشرات کامل از لحاظ شاخص آنتی­زنوز در گروه مقاوم قرار گرفتند. همچنین نتایج تجزیه خوشه­ای بر اساس تعداد حشرات بالغ جلب شده به بوته­ها و تعداد دستجات تخم گذاشته شده در روی بوته­ها در سال 1388 نشان داد که از لحاظ شاخص آنتی­زنوز ارقام بریجت، بالتیکا، کاردینال، نیکولا، راجا، برایت، دلیکات، کارلیتا، پروونتو، کوزیما، آرمادا، الس و بلوگا با قرار گرفتن در یک گروه نسبت به بقیه ارقام اثرات آنتی­زنوزی قابل توجهی داشتند. بر اساس مقایسه میانگین­های تعداد حشرات کامل جلب شده به بوته­ها در سه سال آزمایش، ارقام کاردینال، کارلیتا و بریجت با جلب کمترین تعداد حشرات کامل بیشترین مقاومت آنتی­زنوزی را نشان دادند.